دیدمان توسعه انسان(مردم) محور:
وقتي از انسانمحوري در توسعه سخن ميگوييم معناي آن اين است كه فرآيند توسعه از ابتدا تا انتها بايد به انسان مربوط باشد. انسان نقش فاعلی در توسعه دارد. بدينمعنا كه انسان هم ابزار توسعه و هم هدف نهايي توسعه است. نميتوانيم انسان را در فرآيند توسعه نادیده بگيريم و او را له كنيم به اميد آنكه در آينده يا در زماني كه ميوههاي توسعه به بار نشست، او را نيز بهرهمند كنيم. لذا برنامههاي توسعه را بايد بهگونهيي طراحي و اجرا كنيم كه نتيجهاش بهبود كيفيت زندگي انسانها باشد. در واقع، آنچه اين دیدمانِ مرزیِ توسعه را با ديگر طيفهاي غالب يعني طرفداران اقتصاد آزاد كه قائل به دخالت حداقلی دولت در اقتصاد هستند و برپايه رقابت بازار استوار است و نهادگرايان كه توسعه نیافتگی کشور ها را در ضعف نهادی جستجو می کند، متفاوت ميكند در اين است كه دیدمان توسعه انسان محور بر افزايش قابليتهاي افراد تاكيد دارد. چرا كه معتقد است حتي اگر فرصتها برابرتر شود، در نبود شرايط قابليتيِ فردي، فرصتهاي برابر ممكن است به نابرابري درآمد منجر شود. زيرا اگر فقط شرايط محيطي يكسان و رقابتي عادلانه براي افراد برقرار كنيم بازهم آنها كه از قابليتهاي فردي بالاتري برخوردارند، فرصتها را شكار ميكنند.
بنا براین، توسعه انسان(مردم) محور، از نهادگرايي نیز عبور ميكند و معتقد است تنها نهادها نيستند كه ميتوانند يك جامعه را متحول كنند، بلكه قابليتها و ظرفيتهاي درون نهادي نيز به انسانها توان تغيير ميدهند. اين قابليتهاي انساني است كه امكان تحول نهادي را فراهم ميكند. اگر به نهادها اصالت دهيم، بهتصلب نهادي منجر ميشود، در حالي كه اگر اصالت با تواناييها و قابليتهاي انساني باشد، تغييراتي لازم ميشود كه مشمول همه وجوه زندگي بشري از جمله نهادها نيز ميشود. بر اين اساس، آمارتيا سن ضمن نقد جريان متعارف اقتصاد آزاد، ديدگاههاي نهادگرا را نيز نقد ميكند و از رويكرد انسانمحور دفاع ميكند و معتقد است پيوند بين عدالت و آزادي و برابري بر كانون خود انسان و در واقع قابليتهاي او بنا ميشود.
به بیان دیگر،دیدمان توسعه انسان محور یک دیدمان حق مدار است. حق یا حقوق اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و زیست محیطی. پس، در شرايطي که اقتصاد بازار آزاد از"«رسيدن حق به مردم" توسط سازوکار بازار آزاد سخن مي گويد و اقتصاد دولتي هم به دنبال "رساندن حق به مردم" است ،رويکرد توسعه انسان محور بر «رسیدن مردم به حق » تاکيد دارد. چرا که حق گرفتنی است نه دادنی ...
برای توضیحات تفصیلی تر در خصوص تعریف دیدمان، دیدمان های رقیب و برتری دیدمان انسان محور به سخنرانی دکتر محمودی در بنیاد باران در لینک زیر مراجعه شود.
توسعه انسان محور،پارادایمی برای توسعه ملی،مشروح سخنرانی دکتر محمودی در بنیاد باران...ادامه